Τα τελευταία στοιχεία ‘μιλούν” για κύμα εξόδου προς σύνταξη μεγάλων κατηγοριών ασφαλισμένων, χρησιμοποιώντας, μάλιστα την εξαγορά πλασματικών ετών, δικαίωμα που προσφέρει ο νόμος όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του Δημήτρη Κασιμάτη στο aftodioikisi.gr.
Σύμφωνα με την εικόνα που προκύπτει από τις υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης, μαζί με την αύξηση του αριθμού των συνταξιοδοτήσεων αυξάνονται και οι αναγνωρίσεις πλασματικών ετών, από ασφαλισμένους που επιδιώκουν να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη. Σημειώνεται ότι το πρώτο δίμηνο του 2024 καταγράφηκε ρεκόρ επταετίας, με 35.451 αιτήσεις συνταξιοδότησης. Αν οι ρυθμοί αυτοί συνεχιστούν και τους επόμενους μήνες εκτιμάται ότι οι αιτήσεις συνταξιοδότησης ενδεχομένως να ξεπεράσουν τις 200.000 στο τέλος του έτους.
Τα πλασματικά έτη
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τα πλασματικά έτη, το ισχύον καθεστώς δίνει τη δυνατότητα στους ασφαλισμένους να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη από 5 έως και 9 έτη με πλήρεις αποδοχές.
Διπλά ωφελημένοι βγαίνουν οι παλαιοί -πριν από το 1993- ασφαλισμένοι, καθώς με την προσθήκη πλασματικού χρόνου μπορούν να διαμορφώσουν ευνοϊκότερες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης από τον ΕΦΚΑ ακόμα και πριν από τα 62.
Οι νεότεροι -μετά το 1993- ασφαλισμένοι βοηθούνται μεν από τα πλασματικά χρόνια, αλλά μόνον για να συμπληρώσουν τα 40 έτη και να πάρουν σύνταξη στα 62, αντί για τα 67, που θα έπαιρναν αν δεν είχαν τη 40ετία.
Οι πλασματικοί χρόνοι αξιοποιούνται για να συμπληρωθούν οι εξής συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις:
Η 40ετία σε όλα τα Ταμεία οποτεδήποτε από παλαιούς (έως το 1992) και νέους (από 1/1/1993) ασφαλισμένους.
Η 35ετία σε ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ έως το 2012.
Η 25ετία στο Δημόσιο μέχρι το 2010.
Η 25ετία στο Δημόσιο για το 2011 και το 2012, καθώς και τα 36 ή 37 έτη μετά το 2012.
Τα 21 και 23 έτη στο Δημόσιο για τους τρίτεκνους γονείς στα έτη 2011 και 2012.
Η 25ετία έως το 2012 σε Ταμεία ΔΕΚΟ ή τραπεζών για μητέρες.
Οι 5.500 ημέρες ασφάλισης έως το 2012 για μητέρες με ανήλικο τέκνο.
Οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ και άλλων Ταμείων του ιδιωτικού τομέα θα πρέπει να ζητούν πλασματικά έτη και για προσαύξηση της σύνταξης, αλλά και για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Στο Δημόσιο οι ασφαλισμένοι, εφόσον έχουν θεμελιώσει δικαίωμα με τον πραγματικό συντάξιμο χρόνο που έχουν στην υπηρεσία τους, έχουν δικαίωμα να αναγνωρίσουν πλασματικό χρόνο μόνο για προσαύξηση σύνταξης.
Το κόστος εξαγοράς και τα οφέλη
Με την προσθήκη πλασματικού χρόνου οι ασφαλισμένοι μπορούν να κερδίσουν τρία πράγματα:
Να κατεβάσουν το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης (στα 62 αντί 67), καθώς και τα όρια ηλικίας που ισχύουν για ειδικές κατηγορίες (π.χ. μητέρες με ανήλικο) έως και 9 χρόνια για σύνταξη στα 58 αντί στα 67.
Να πάρουν αύξηση στην κύρια σύνταξη, καθώς οι χρόνοι που αναγνωρίζονται ανεβάζουν τον συνολικό χρόνο ασφάλισης και τα ποσοστά αναπλήρωσης, αλλά και στην επικουρική.
Να μεταφέρουν τα πλασματικά με ξεχωριστή αίτηση και στην επικουρική ασφάλιση, πετυχαίνοντας την απονομή της επικουρικής τους με υψηλότερο ποσό.
Το κόστος εξαγοράς για τους μισθωτούς είναι 20% επί του μισθού κατά τον μήνα υποβολής της αίτησης ή του τελευταίου 12μήνου, εφόσον δεν υπάρχει σταθερή απασχόληση. Σε περιπτώσεις ανεργίας ή μερικής απασχόλησης, υπολογίζεται με εισφορά 20% επί του κατώτατου μισθού. Με τον κατώτατο μισθό στα 830 ευρώ, από τον Απρίλιο του 2024, το ελάχιστο κόστος εξαγοράς πλασματικού χρόνου είναι στα 166 ευρώ τον μήνα για τις αιτήσεις από 1/4/2024 και μετά.
Στο Δημόσιο, για τις αιτήσεις που υποβάλλονται από 1/1/2020 και μετά, η εξαγορά γίνεται με εισφορά 20% επί του μισθού. Για τις αιτήσεις έως 31/12/2016, το κόστος είναι 6,67%, στις αιτήσεις του 2017 το κόστος είναι 10%, για το 2018 είναι 13,34%, και για το 2019 16,67%. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες ο κάθε μήνας αναγνώρισης κοστίζει όσο και η μηνιαία εισφορά για τον κλάδο σύνταξης.
Η αίτηση για την αναγνώριση πλασματικού χρόνου μπορεί να υποβληθεί τώρα και να ενεργοποιηθεί αργότερα, κοντά στη συνταξιοδότηση. Η εξαγορά συμφέρει να γίνει νωρίς, και πάντως να εξοφληθεί εφάπαξ, γιατί έρχονται ανατροπές που θα επηρεάσουν και όσους έχουν ζητήσει εξαγορές αλλά δεν έχουν καταβάλει ολόκληρο το ποσό.
Οι εξαγορές μπορούν να πληρωθούν είτε εφάπαξ από τα αναδρομικά της σύνταξης είτε με δόσεις και παρακράτηση του 25% της σύνταξης έως την εξόφληση.
Οι κατηγορίες πλασματικών ετών που αναγνωρίζονται αφορούν στρατιωτική θητεία, ανεργία, σπουδές, χρόνο παιδιών, κενά ασφάλισης και ασθένεια.