Άρθρο του Λέανδρου Ρακιντζή στο Capital.gr
Με αφορμή το γεγονός ότι ο Πρωθυπουργός, στις δηλώσεις του στη ΔΕΘ, δεν αναφέρθηκε, όπως 400.000 συνταξιούχοι ανέμεναν, στην κατάργηση ή μείωση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), επανήλθε στο προσκήνιο της επικαιρότητας το ζήτημα αυτό.
Όλοι μας ιδιαίτερα οι συνταξιούχοι του Δημοσίου Τομέα γνωρίζουμε την ΕΑΣ από τις παρακρατήσεις των συντάξεων μας (κυρίας και επικουρικής) υπέρ του ΕΦΚΑ για την τροφοδότηση του ΑΚΑΓΕ, που είναι ο ασφαλιστικός κουμπαράς αλληλεγγύης των γενεών με σωρευμένο κεφάλαιο 18 δισ. ευρώ και έσοδα μόνο από τους συνταξιούχους του ΔΤ 730 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Η ΕΑΣ θεσπίστηκε με το ν.3986/2011 και είναι ίσως το μόνο κατάλοιπο των μνημονίων. Σκοπός του θεσμού είναι η εξασφάλιση της επάρκειας των συντάξεων και της βιωσιμότητας του εθνικού κοινωνικού ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος. Με το άρθρο 1 του ν. 4387/2016 ορίζεται ότι σκοπός του νόμου είναι η ένταξη του ειδικού συνταξιοδοτικού συστήματος των δημόσιων λειτουργών, υπαλλήλων και στρατιωτικών στον ΕΦΚΑ και ότι οι διατάξεις του νόμου αυτού καταλαμβάνουν και όσους παρέχουν εξαρτημένη εργασία κατόπιν αμοιβής, καθώς και τους ελευθέρως απασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες, των οποίων όμως οι συντάξεις δεν υπόκεινται πλέον σε παρακράτηση λόγω ΕΑΣ, αλλά μετέχουν του συστήματος, που τροφοδοτείται μόνο από την ΕΑΣ των συνταξιούχων του ΔΤ.
Η ΕΑΣ παρακρατείται στην πηγή από τις συντάξεις 400.000 συνταξιούχων του ΔΤ με άθροισμα κυρίων συντάξεων από 1.400 ευρώ τον μήνα και άνω και επικουρικές άνω των 300 ευρώ. Πρόκειται για ειδική εισφορά που υπολογίζεται σε ποσοστά κατά κλιμάκια των 300 ευρώ και ξεκινάει από 3% και φθάνει σε 14% για συντάξεις άνω των 3.500 ευρώ. Η εισφορά υπολογίζεται από το πρώτο ευρώ στο ανώτατο ποσοστό και όχι κατά κλιμάκια, όπως γίνεται στη γενική φορολογία και για τις συντάξεις που χορηγήθηκαν προ του νόμου Κατρούγκαλου στο αρχικό μεικτό ποσό της σύνταξης και όχι επί του πραγματικά καταβαλλόμενου -μετά την περικοπή της σύνταξης- ποσού. Absurdum!!!!
Play Video
Σαφώς ο τρόπος αυτός υπολογισμού της ΕΑΣ γεννά πρωτοφανείς αδικίες, γιατί σε συνταξιούχους με υψηλή σύνταξη, οποιαδήποτε χορηγούμενη αύξηση των συντάξεων συνήθως πέριξ του 2% επιφέρει αλλαγή κλιμακίου της παρακράτησης επί ολόκληρης της σύνταξης και έτσι έχουμε μείωση και όχι αύξηση της σύνταξης. Το ζήτημα είναι γνωστό από την αρχή στα Υπουργεία Εργασίας και Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, το παραδέχονται και ισχυρίζονται ότι προσπαθούν να βρουν λύση, αλλά φαίνεται ότι οποιαδήποτε λύση είναι απαγορευτική για τα έσοδα του ΕΦΚΑ. Έτσι, κατά πληροφορίες, η κυβέρνηση προσανατολίζεται ως προσωρινή λύση στο πάγωμα της ΕΑΣ, με αποτέλεσμα για μεγάλο αριθμό συνταξιούχων, που έχουν προσωπική διαφορά, να μην αυξηθεί η σύνταξη τους, γιατί η προσωρινή διαφορά μειώνεται κατά το ποσό της αύξησης.
Κατόπιν προσφυγών στη Δικαιοσύνη συνταξιούχων των οποίων η σύνταξη περικόπηκε με την επιβολή της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων (ΕΑΣ), εκδόθηκε η 504/2021 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που έλυσε οριστικά το ζήτημα και ορίζει: Ότι είναι συνταγματικά ανεκτή η ένταξη των συνταξιούχων δημοσίων υπαλλήλων και στρατιωτικών στον ΕΦΚΑ (ν.4387/2016). Ότι πρέπει να εφαρμοστεί το κριτήριο της σταθεράς ή ευθείας αναλογίας στις συντάξεις δημοσίων λειτουργών και υπαλλήλων. Η παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης από τις συντάξεις των πρώην υπαλλήλων του Δημοσίου κατά το χρονικό διάστημα έως τις 31.12.2018 (επίδικο) εξακολουθεί και μετά την υπαγωγή τους στον ΕΦΚΑ να αντίκειται στην αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου (αρθ.4 παρ.1 και 5 Συντάγματος) και στην αρχή της αναλογικότητας (αρθ.25 παρ.1 Συντάγματος). Τελικά, το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (αρθ. 100 Συντάγματος) λίαν προσεχώς θα επιλύσει το ζήτημα, αν η μη απαλλαγή από την εισφορά αλληλεγγύης για εισοδήματα από μισθωτή εργασία στον δημόσιο τομέα και την άσκηση του δικαστικού λειτουργήματος αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 87 παρ.1 και 88 παρ.2 του Συντάγματος, που επιτάσσουν την ιδιαίτερη μισθολογική μεταχείριση των δικαστικών λειτουργών. Οι αποφάσεις του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου είναι υποχρεωτικές για την κυβέρνηση γιατί ερμηνεύουν αυθεντικά τον νόμο.
Φυσικά, δεν είναι δυνατόν να γνωρίζω την απόφαση του Δικαστηρίου, εφόσον όμως αποφανθεί για την αντισυνταγματικότητα της ΕΑΣ, πρέπει η κυβέρνηση αφενός να την καταργήσει ή να την περιορίσει βάσει της συνταγματικής αρχής της αναλογικότητας και αφετέρου να καταβάλλει σε όλους τους δικαιούχους, όχι μόνο στους δικαστικούς λειτουργούς τα αδικαιολογήτως παρακρατηθέντα ποσά (τα περίφημα αναδρομικά).
Διατυπώθηκαν σκέψεις να καταβληθούν τα αναδρομικά μόνο σε όσους άσκησαν αγωγές και για το αιτούμενο χρονικό διάστημα. Πιστεύω ότι μια τέτοια λύση αντίκειται στη συνταγματική αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου, εκτός του ότι θα εξαναγκάσει τους 400.000 συνταξιούχους να υποβάλλουν μαζικές αγωγές, που σημαίνει για πολλά χρόνια μπλοκάρισμα των δικαστηρίων και στο τέλος ενόψει εκλογών να χορηγηθούν σε όλους, όπως έχει γίνει και στο παρελθόν.
* Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.